Een historisch concert van Harmonie ‘Constantia’ moest enkele jaren geleden door corona helaas komen te vervallen. De teksten die daarvoor door Piet Nuijten, alias Vader Constantianus, werden opgesteld na gesprekken met Jan Rops en Toon Goos mogen we in het kader van het 750-jarig jubileum van ons dorp op OnsUlvenhout publiceren, met natuurlijk links naar de bijbehorende muziek. Vandaag deel 1.

Even voorstellen…

Ik ben de eeuwig levende Vadertje Tijd, ook wel Vader Constantianus genoemd. Tijd is eeuwig. Tijd is er altijd. Tijd zal er ook altijd zijn. Vandaag gaan we terug in de tijd.

In 1.500 v. Chr. zwierf ik rond in dit gebied, nu Ulvenhout. De zee spoelde hier nog over het land. Enkele honderden jaren later trof ik hier in de ochtend nevel, heidevelden en stuifzand aan. Bij mijn volgende bezoeken zag ik na 1.200 n. Chr. een dorp ontstaan. De boerderijen Daesdonk, de Pekhoeve en de Princenhoeve verrezen. Slotje Grimhuysen en een schuurkerk, in 1904 vervangen door de huidige kerk met markante spitse toren; het meest gefotografeerde object van Ulvenhout vanaf de Mark gezien. In de buurt van de kerk verrezen de acht zaligheden, wat er maar zes waren, en aan de overkant van de kerk een café.

1940 – 1945

Na de crisisjaren en de mobilisatie start 1940 met donkere wolken in het verschiet. De gevreesde voetbalclub De Zwartjes wordt UVV’40. 10 mei 1940, de dag voor Pinksteren, verklaart Duitsland de oorlog aan Nederland. Bewoners van Breda gaan massaal op de vlucht. Enkele dagen later marcheren Duitse soldatenlaarzen over de kinderkoppen van de Ulvenhoutse Dorpstraat.

In de vier jaar die volgden, groeide het ondergrondse verzet onder leiding van de latere voorzitter van Harmonie ‘Constantia’, Gerrit van Hooijdonk. Radio’s moesten ingeleverd worden. Inkwartiering van de Duitse soldaten, in de Laurentius jongensschool.

In 1942 wordt onder druk de gemeente Ginneken en Bavel opgeheven. Ulvenhout wordt met Bavel, Galder en Strijbeek de gemeente Nieuw-Ginneken. Na dolle dinsdag gaan scholen voor onbepaalde tijd dicht.

Bevrijding

Op 29 oktober wordt Ulvenhout bevrijd door de Engelsen. Half november wordt hier een peleton Polen ingekwartierd. Zij krijgen bezoek van opperbevelhebber maarschalk D. Eisenhower, de latere president van Amerika.

Er ontstaat een rage: van de gele stof van Engelse parachutes worden damesblouses gemaakt. Prins Bernhard en zijn staf vestigen zich op Anneville. Op 2 mei nemen koningin Wilhelmina en prinses Juliana er hun intrek. Zo wordt Ulvenhout de eerste residentie na de oorlog.

Op 5 mei capituleert Duitsland en stromen honderden Ulvenhouters en Bredanaars in optocht naar Anneville. Op 21 juni, na bijna zeven weken op Anneville verbleven te hebben, vertrekt het koninklijk gezelschap naar Den Haag. Voor buurtbewoners van het Gatbroek geeft Wilhelmina een afscheidsfeest. Ze trakteert op worstenbrood.

Jaan Struis, de wethouder, vraag aan prinses Juliana of het broodje heeft gesmaakt, waarop zij volmondig ja knikt en Struis zegt: “As ge dur maor eens zeven op het, prinses, dan slaopte goed vannacht.”

De Boerenkapel verzorgt de muziek en voor het eerst klinken in Ulvenhout de liederen van de Engelse oorlogszangeres Vera Lynn.

We'll meet again (Vera Lynn)

Ulvenhout 750