In het kader van 'oktober bevrijdingsmaand' haalt Peer oorlogsherinneringen op. Deze week deel 1 van zijn trilogie.

Mijn oorlogservaringen

Naast het 750-jarig bestaan van Ulvenhout vieren we dit najaar ook het feit dat we 80 jaar bevrijd zijn. Veel wordt er nog steeds over die Tweede Wereldoorlog verteld en geschreven. Vaak door mensen die het van anderen hebben gehoord of ergens gelezen. Soms wat aangedikt, waardoor het vaak erger of spannender overkomt dan de werkelijkheid.

Degenen die het werkelijk hebben meegemaakt hebben hun eigen verhaal. Grote verschillen krijg je al wanneer men boven de grote rivieren de oorlog meemaakte. De hongerwinter speelde daar een niet te vergeten rol. Zo hebben zij die op het platteland woonden of in een dorp of stad allemaal verschillende verhalen. Mijn verhaal is dan ook altijd hoe ik het heb meegemaakt.

We waren niet echt bang, daar waren we te jong voor is de titel van het boek dat 1 oktober in Breda door burgemeester Depla werd gepresenteerd. Hiervoor hebben 17 mensen die de oorlog hebben meegemaakt in een interview hun oorlogservaringen verteld. Zelf heb ik daar ook mijn bijdrage aan mogen leveren.*

Meidagen 1940

Wij woonden in de oorlogsjaren op de Hondsdonk, het landgoed tussen Ulvenhout en Chaam,in de boswachterswoning. In 1939 werden alle militairen gemobiliseerd. De kranten stonden vol over Russen die Finland waren binnengevallen en de Duitsers Polen. Nederland was neutraal, maar toch broeide er wat. Op de ochtend van vrijdag 10 mei werd ik door mijn moeder gewekt met de woorden: “Kom er eens gauw uit, het is oorlog.”

Nederlandse militairen lagen al maanden op de Hondsdonk ingekwartierd om de Venningsebrug op de Chaamseweg te bewaken. De brug werd die ochtend opgeblazen om de Duitsers tegen te houden, die volgens generaal Winkelman via België Nederland zouden binnenvallen. Een totale misrekening. De brug was voor niets opgeblazen.

De Franse motorbrigade die ons land hulp kwam bieden moest over zandwegen en karrensporen hun weg zoeken richting Chaam. Tijdens de Pinksterdagen kregen de inwoners van Breda de opdracht om de stad te verlaten. Er ontstond een chaos met inwoners die met hun voornaamste bezittingen op kinderwagens, bakfietsen en kruiwagens op de vlucht waren. Via Rijsbergen, door Ulvenhout en bij ons over de Hondsdonk ging men richting België en Frankrijk.

Op de Rijsbergseweg vielen de eerste doden door een aanval van Duitse jachtvliegtuigen op de vluchtelingen. Tot ver in Frankrijk zijn sommige mensen gevlucht en ze kwamen pas na vijf weken terug. Vijf dagen na de inval capituleerde het Nederlandse leger en was de bezetting een feit.

Peer van 't Gatbroek

* Samenstelling: Joos Priem, voorzitter van stichting PostSchool; 124 pagina’s, full color, vanaf 2 oktober verkrijgbaar in alle boekwinkels van Breda, voor de actieprijs van € 12,50 (n.v.d.r.)