Vrijdag 24 mei gingen wij met negen vrouwen van Damescollectief’, de diehards, naar de Haagdijk; één van de oudste straten van Breda. Het was een heerlijke zonovergoten dag, maar niet heus… Wèl overgoten, maar dan met regen die met bakken uit de hemel kwam! Onze gids, Martin Wildeboer, stond ons onder een luifel op te wachten.

De Haagdijk is één van de oudste straten van Breda. Ooit was dit de verbinding van de vestingstad Breda met de heerlijkheid Haghe,(Princenhage). De eerste schriftelijke vermelding kwam uit 1368, de ‘Haghedijc’. Dit deel lag buiten de stadsmuren van Breda en werd bewoond door handelaren. In 1543 kwam dit gebied binnen de stadswallen te liggen, met aan het einde de Haagsepoort, die ‘s nachts op slot ging.

Wanneer je over de Haagdijk loopt, zie je veel smalle steegjes met of zonder hek ervoor. Dit waren de ‘achterwoningen, de ‘gribus' zogezegd. Nu hoort het bij de winkels, maar vroeger stonden daar de huisjes van de allerarmste mensen. Die steegjes kwamen uit op een klein riviertje: de Gampel, een aftakking van de Aa of Weerijs. Deze komt uit België en liep naar de haven. Hierin werd alle troep en viezigheid gedumpt; het was een open riool naar de haven. De Gampel bestaat niet meer, is drooggelegd. Er staan nu huizen op, zoals in de straat ‘Nieuwe Huizen’.

Voor 1812, voor de Slag bij Waterloo en voordat Lodewijk Napoleon tijdelijk koning werd van Nederland, hadden de huizen in historische steden géén nummers. Die zijn door Napoleon ingesteld. 

De panden op de Haagdijk hadden stalen uithangborden, waaraan je kon zien welk bedrijf of welke winkel daar zat. Boven de slager hing bijvoorbeeld de ‘De Vette Os.’ Er hangen nog 29 uithangborden. ‘De Vette Os’ hangt er nog steeds. Het is nu alleen geen slager meer, maar het kledingverhuurbedrijf van Jean Bergé, bij veel mensen welbekend.

Bij weer een ander steegje zie je een stalen plaat hangen. Wanneer je eronder gaat staan, zie je een uitgesneden hand. Wanneer de lucht blauw is, zie je een ‘blauwe’ hand. Dit verwijst naar de meisjes van de ‘textielververij’. Zij kregen blauwe handen van de verf. 

Er hangt ook nog een uithangbord van een narrenwagen, waarmee vroeger narren, gehandicapten en zotten op een open kar werden rondgereden door de straten, zodat zij uitgelachen konden worden.

Op nr. 144 werd in de 13de eeuw het eerste oudemannenhuis gestart. 13 oude mannen werden er verzorgd door de nonnen. Op nr. 265 woonde Cornelis Klep, de oprichter van de Etnafabriek.

Wij liepen de ‘Nieuwe Huizen’ binnen. Links staan nog negen monumentale panden uit de16de eeuw die helaas slecht onderhouden worden. Rechts staat nieuwbouw. Wat vroeger de Nieuwe Haagdijk was, is nu Nieuwe Huizen. Het was vroeger de chicste buurt van Breda; daar kwamen alle handelaren langs van Breda naar Antwerpen.