De dag voor Koningsdag zijn de verwachtingen vaak hoog gespannen. Wie zullen er een lintje krijgen, een Koninklijke Onderscheiding voor bewezen diensten in verschillende gradaties.

De meningen over toekenning zijn vaak heel verdeeld. De een roept luid dat het allemaal flauwekul is, of vriendjespolitiek. De andere roept dat hij het zou weigeren als hij het zou krijgen. Maar als dan de dag vóór Koningsdag de burgemeester voor de deur staat om een lintje op te spelden, is men zeer vereerd.

Er worden lintjes uitgereikt aan mensen met maatschappelijke functies, in de cultuur- of sportsector, en aan vrijwilligers. Deze laatste categorie spreekt mij het meeste aan. Dit zijn meestal mensen die zich bijzonder inzetten voor de gemeenschap. Vrijwilligers die men in een dorp zoals Ulvenhout vaak tegenkomt bij verenigingen, organisaties en in de zorg. Dit zijn maar enkele voorbeelden, maar als men rondkijkt is het gebied van vrijwilligers heel groot.

Een Koninklijke Onderscheiding is een erkenning voor iemands bijzondere werk voor de samenleving.

Voordrachten

Iedereen kan mensen voordragen voor een bepaalde onderscheiding, door een aanvraagformulier in te vullen met zoveel mogelijk gegevens over het goede werk van de kandidaat . Wanneer de gemeente voldoende positieve aanwijzingen heeft, kan de persoon officieel worden voorgedragen. Eerst gaat de voordracht naar de burgemeester en vervolgens via verschillende instanties naar de Koning, die het Koninklijk Besluit ondertekent.

In ons dorp heeft zich een kleine commissie gevormd, het Geheim Herengenootschap ‘De sjaal’. De leden steken hun voelhorens uit en luisteren wat er zoal omgaat in het dorp. Zij kunnen helpen om personen die positief opvallen voor te dragen voor een Koninklijke Onderscheiding. Niet iedere kandidaat hoeft op te vallen; er zijn ook heel veel vrijwilligers die achter de schermen in stilte goed werk doen. Dat zijn vaak de moeilijkste kandidaten om te vinden.

De uitreiking

En dan is het zover… De aanvragers ontvangen van de gemeente bericht dat het de Koning heeft behaagd een onderscheiding uit te reiken. In de meeste gevallen wordt dit door de burgemeester gedaan, maar in grotere gemeentes zoals Breda ook door wethouders. 

Dan begint de taak van de aanvragers. Die nemen contact op met familie of naasten. Meestal kiest men ervoor om het geheim te houden voor de persoon zelf. Allerlei spitsvondigheden komen om de hoek kijken. Hoe krijgen we de gelukkige daar in een bepaalde gelegenheid, of doen we het gewoon thuis? Voor het thuisfront is dit vooraf een heel spannend weekje. Door mijn lang verenigingsleven heb ik al heel wat lintjes zien uitreiken. Het mooiste is als de persoon echt niet heeft gemerkt dat er iets loos is.

Twee lintjes

Dit jaar waren er twee kandidaten: Frank Huson en Kees van Hooijdonk. Frank’s vrouw had er na lang beraad voor gekozen dat het thuis zou gebeuren. De vrouw en kinderen van Kees hadden voor buurman de Fazant gekozen. Onder het mom dat Peer van ’t Gatbroek een column over lintjesdag wilde schrijven was aan Kees gevraagd of hij daar een bijdrage aan wilde leveren. Keurig op tijd was Kees in het restaurant aanwezig. Peer was er, en ook Joep van de Maagdenberg van de commissie Sjaal was aanwezig.

Kees bestelde koffie. Omdat het wat rumoerig was in het restaurant om te praten, werd voor een andere zaal gekozen. Kees trad daar binnen en zag zijn vrouw en familie en heel veel bekende gezichten. Het eerste wat hij kon zeggen was: “Oh nee, oh nee!“ De vele verdiensten van Kees voor ons dorp Ulvenhout werden door de burgemeester in een lange speech opgenoemd.

Ik denk dat velen met mij het erover eens zijn dat deze onderscheidingen, zowel die voor Frank als die voor Kees, op de goede plaats terecht zijn gekomen.

Proficiat mannen; ook voor jullie vrouwen en familie! Want een vrijwilliger kan niet zonder een goed thuisfront.

Iedereen een fijne Koningsdag toegewenst!

Peer van ‘t Gatbroek