31 oktober en 21 november waren de laatste twee avonden dat Tom Molenaars zijn interessante lezingen gaf, over de wereld van Jeroen Bosch (1450-1516, Het leven als pelgrimstocht) en over Mondriaan (1872-1944, Dans en jazz.)

Jeroen Bosch

Ten tijde van Jeroen Bosch beleefde Den Bosch een zeer welvarende periode, zowel economisch als cultureel. Dankzij de boekdrukkunst, onderwijs, bibliotheken en universiteiten konden burgers hun kennis vergroten. Jeroen werd lid van het illuster Lieve Vrouwe Broederschap in 1486, door geestelijken opgericht in 1318. Hij bezat daardoor een goed functionerend internationaal netwerk.

Wees zelf creatief en gebruik eigen vondsten

Jeroen Bosch verdiepte zich in de menselijke psyche. Hij maakte het besef van zondigheid tot kern van het kerkelijke geloof. Dankzij zijn droomvisioenen krijgen wij een indruk van de hemel en de hel. Hoe kwam hij aan de informatie voor De schepping van de wereld? Het bovenste deel van de muzikale hel (Tuin der Lusten) met zijn buitenaardse lichtstralen en de lichttunnel op De uitverkorenen varen ten Hemel? Had iemand hem erover verteld? Had hij het zelf beleefd, of gebruikte hij geestverruimende middelen? Wij weten weinig over zijn leven. Hij laat ons in verbazing achter.

Piet Mondriaan

"Dat doet mij niks,” waren de kernachtige woorden van Piet na het bericht dat zijn vader overleden was (1921). De band met zijn vader was dus allesbehalve hecht. Zij leken op elkaar en waren stug en koppig. Hij was streng calvinistisch, zonder vrolijkheid of uitbundigheid.

In 1892 vestigde Piet zich in Amsterdam, onder het juk uit van zijn vader. Hij ging van het leven genieten. Hij werd lid van de Theosofische Vereniging in 1909. Theosofie is geen godsdienst, maar een ouroude leerweg naar de inzichten van de vroegere filosofen en mystici. 

Piet maakte kennis met wereldse muziek in de cafés (i.p.v. de zware kerkorgelmuziek) en de dans. Vooral in Parijs (1911-1914) maakte hij kennis met de uitgelaten stemming in dancings, met moderne dansen. Dit zie je vooral in zijn schilderkunst.

Piet heeft genoeg vrouwen om mee te dansen, waar hij dol op is, maar van een echte relatie komt het helaas niet. Op zijn 60ste schreef hij aan een journalist: "Hoeveel schoner zou de wereld worden als de strijd der staten, der sekten (godsdiensten) en zelfs der seksen (homofobie) plaats maakte voor harmonische evenwichtigheid."

Tom, bedankt voor de fijne, leerzame en vooral gezellige avonden die jij voor ons verzorgde! Het gaat je goed!