In zijn nieuwste bijdrage voor Ons Ulvenhout mijmert Peer over de winters uit zijn jeugd.

Strenge winters

In mijn jeugd hadden we ieder winter wel een periode dat het flink vroor. Ook sneeuw lag er vaak in dikke lagen. Wanneer je zoals wij ver van school woonden, was dat niet zo prettig.
De wegen en paden werden niet zoals nu met pekel begaanbaar gemaakt. Over een gladde weg werd geel zand gestrooid om de gladheid tegen te gaan. Veel verkeer was er dan vaak niet. Auto’s waren nog niet voorzien van winterbanden; die kwamen later pas. De paarden van de boeren die de melk naar de melkfabriek moesten brengen werden scherp gezet. De paarden hadden in de wintermaanden speciale winterijzers met schroefdraad. Dan werden in de hoefijzers schroeven gedraaid met toelopende punten om grip te krijgen op de gladde weg. Zo’n strenge winter bracht naast veel ongemak ook veel plezier met zich mee. Sloten, grachten en vennen vroren dicht, en in de sneeuw woonden we in een prachtig landschap.

Schetsen

Wanneer je nu aan een kind zou vragen: “Wat is schetsen?”, zal er snel een reactie komen van een vluchtige tekening met potlood en papier. In mijn jeugd was het dialect haast de Brabantse moedertaal. Dan spraken wij als er ijs aan zat te komen: “Wanneer kunnen we schetsen?” Nu het dialect bijna is verdwenen hoor ik nergens meer: “We gaan schetsen”, maar: “We gaan schaatsen”.

In mijn jeugd was er ieder jaar wel een periode, lang of kort, dat er geschaatst kon worden. De vijvers en vennen rond Ulvenhout waren de trekpleisters voor veel schaatsplezier. De Hondsdonkse vijver en de Kruisvijver, maar ook het Rondven waren druk bezochte schaatsplekken. In een later stadium kwam daar een echte schaatsbaan bij: IJsvermaak, bij Bouvigne.

Op school werd dan over veel schaatsen gesproken. Er werd zelfs in een hele strenge winter wel eens een middag ijsvrij gegeven. Wanneer zo’n vrije middag lang op zich liet wachten gingen we in het speelkwartier naar de pastorie. Mijnheer Pastoor besliste als hoofd van de school of er vrij gegeven kon worden. Bij het Grimhuysenpoortje werd luid gescandeerd: “Wij willen ijsvrij”! Dan werden we door Lowieske, de pastoorsmeid, ‘vriendelijk’ weggestuurd omdat er geen ijsvrij kwam

Schaatsbaan

En dan na vele jaren zonder veel schaatsplezier werd vorig jaar in Ulvenhout een echte schaatsbaan aangelegd. Onder aanvoering van vele vrijwilligers hebben we drie weken lang kunnen genieten van veel ijspret. De jeugd heeft, soms voor het eerst, kennis kunnen maken met hoe fijn schaatsen is. Maar niet alleen de jeugd heeft genoten, want ook het curling werd in ons dorp ontdekt. Dit en de vele andere activiteiten, met muziek en zang, zorgde ervoor dat het niet te vergeten weken zijn geworden.

Het smaakte naar meer, en zie: dit jaar komt de schaatsbaan wederom bij de Pekhoeve. Uit de eerste berichten blijkt dat het ook dit jaar weer een ongekend spektakel zal worden. Voor het curlingtoernooi hebben meer dan zestig teams zich aangemeld. De verwachting op de scholen leeft ook al volop. En wat heel belangrijk is bij zo’n project van drie weken zijn de vele vrijwilligers.

Het worden weer hele mooie weken bij de Pekhoeve, waar iedereen welkom is. Ook ouderen die de schaatsen niet meer onderbinden. Of het nu ‘schetsen’ of ‘schaatsen’ is: we genieten ervan!

“Veul schetsleut”, zouwen we vruuger gezeed hjebbe.

Peer van ’t Gatbroek